Kraljevski grad Bobovac, sagrađen sredinom 14. stoljeća, bio je najznačajnija utvrda srednjovjekovne Bosne. Ostaci ovog kraljevskog grada nalaze se u neposrednoj blizini sela Mijakovića i Dragovića, u općini Vareš. Gradu se može prići iz dva pravca, i to iz pravca Kraljeve Sutjeske, koje pripada Općini Kakanj ili preko Vareša.
Administrativno-vojni centar bosanske države
U pisanim izvorima prvi put se spominje 1350. godine, a status prijestolnice srednjovjekovne Bosne dobio je u vrijeme vladavine bana Stjepana II Kotromanića. Položaj grada, konfiguracija terena i fortifikacije oko Bobovca su omogućavali efikasnu odbranu u slučaju napada. Kao kraljevsko sjedište bio je administrativno-vojni centar bosanske države, a u njemu se čuvala bosanska kraljevska kruna. Tu su sahranjeni bosanski kraljevi Ostoja, Tvrtko II i Stjepan Tomaš. Prijestolnica srednjovjekovne Bosne ostao je do 1463. godine, nakon što je izdan ili nedovoljno branjen. Zbog svog geostrateškog, vojnog i političkog značaja bio je meta napada osmanske vojske. Nakon toga su Osmanlije, na ruševinama kraljevskog dvora, podigle objekte koje su koristili tokom svog boravka u gradu. Nakon pada, Bobovac je izgubio vojno i političko značenje te biva napušten i prepušten propadanju.
Bobovac danas predstavlja muzej pod otvorenim nebom, sa ciljem očuvanja kulturne baštine, turizma i proučavanja bosanske srednjovjekovne države. Uvršten je na listu Najljepših sela u BiH.
Crkvica, stambeno naselje, Grad….
Osnovne komponente Bobovca su činili: gradski bedemi, kompleks kraljevskog dvora na jugu u funkciji citadele, glavna ulica, kompleks sakralnih i pratećih objekata na Crkvici, mali trg ispred crkve sa cisternom u sredini na Crkvici, stambeno naselje unutar bedema, predgrađe ili manje naselje izvan gradskih bedema i tzv. Grad, odnosno naselje trgovačko-zanatskog karaktera (podgrđe) ispred sjeverne kapije. Na Bobovcu su otkrivene četiri građevine koje imaju karakter palača: tri se nalaze na prostoru kraljevskog dvora, a četvrta na istočnom dijelu Crkvice. Velika crkva je građena u posljednjim godinama postojanja srednjovjekovne bosanske države dok je stara bobovačka crkva pretvorena u kraljevsku grobnu kapelu. U jedanaest kula na bobovačkim utvrdama zastupljeni su svi tipovi kula koje se javljaju u srednjovjekovnoj Bosni. Branič-kula na Visu spada u tip glavnih kula te je bila najtvrđa i strateški najvažnija. Najstariji srednjovjekovni objekat bila je kula koja je stajala iznad cisterne. Stambene zgrade nalazile su se u nekoliko skupina unutar zidova te u malom podgrađu s južne strane i većem predgrađu sa sjeverne strane grada, izvan zidina. Zanatlije koji su ostavili tragove svojih djelatnosti na prostoru Bobovca su: kovači, keramičari, zidari, klesari, graveri, rezbari, slikari i mlinari. Utvrđeno je da su se kovačke radionice nalazile na tri mjesta.
U okviru projekta „Čuvajmo naslijeđe za buduće generacije”, koji je podržalo Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport ZDK, kroz članke i reportaže, govorimo o kulturno-historijskom naslijeđu te važnosti njegovog očuvanja.
Bobovac danas
Bobovac danas predstavlja muzej pod otvorenim nebom, sa ciljem očuvanja kulturne baštine, turizma i proučavanja bosanske srednjovjekovne države. Kraljevska grobna kapela je tokom godina rekonstruisana, a danas se tu nalazi mauzolej dinastije Kotromanića Posjećuju ga turisti, historičari, planinari i ljubitelji prirode te se na ovom lokalitetu organizuju razne manifestacije i događaji. Kako bi ukazao na monumentalnost Bobovca, Ivica Tomičić iz Kaknja izradio je maketu kraljevskog grada Bobovca, a koja se nalazi u Muzeju Kakanj. Bobovac je uvršten na listu Najljepših sela u BiH, a sela Mijakovići i Dragovići prepoznatljiva su po svojim običajima i održavanju tradicije kao i po bogatoj povijesti srednjovjekovne Bosne.
POD POKROVITELJSTVOM MINISTARSTVA
ZA OBRAZOVANJE, NAUKU, KULTURU I SPORT ZDK
