Na području Visokog, tačnije u naselju Lužnica, pronađeno je mezarje čija starost doseže skoro pet vijekova. Tim povodom, Zavičajni muzej Visoko je sa ciljem uređenja mezarja, a u saradnji sa Medžlisom Islamske zajednice Visoko, Fondacijom “Visoki” i Muzejom Sarajeva, ove godine pokrenuo postupak sanacije mezarja putem primarne zaštite kojom je obuhvaćeno čišćenje i konzervacija nišana. Prema informacijama iz visočkog Muzeja, uređenje je rezultiralo mnogo većim brojem nišana nego što se u početku moglo pretpostaviti i očekivati, obzirom na stanje mezarja od ranije.
Otkriveno 117 nišana
Tokom sanacije se od prvobitno nekoliko vidljivih nišana došlo do impozantne cifre od 117 nišana. Najstariji identificirani tarih upućuje da je ovo mezarje bilo aktivno od 977. godine po hidžri, odnosno 1562. godine. Nakon što stručni tim koji je radio na uređenju mezarja sačini izvještaj kao i brošuru biće poznato više podataka o nišanima, a samim tim i osobama koje su prije nekoliko stotina godina sahranjivane na ovom lokalitetu.
Zaštićeni lokalitet
“Sjeverno od Visokog, na putu prema Kraljevoj Sutjesci nalazi se mezarje Šehidova / Šetova Luka situirano na blagoj uzvisini naspram sela Lužnica, preko potoka Lužnica. Mezarje se sve do 2002. godine nalazilo u privatnom vlasništvu porodice Lazarević iz Lužnice, kada su zalaganjem Esada Durajlića iz Visokog, u saradnji sa Medžlisom Islamske zajednice Visoko, prikupljena novčana sredstva i mezarje otkupljeno u korist Medžlisa u Visokom. Staro mezarje Šehidova / Šetova Luka evidentirano je na listu zaštićenih lokaliteta kulturno-istorijskog naslijeđa iz osmanskog perioda na području Visokog i kao takvo je svrstano u spomenik III kategorije. Prvobitno je u mezarju bilo vidljivo samo nekoliko nišana, tačnije dva uspravna nišana većih dimenzija, te u neposrednoj blizini još dva nišana približno istih dimenzija, položena i dobrim dijelom zarasla u travu, uz jedan kraći fragment uspravnog nišana. Također, po padinama brežuljka još 7-8 nišana mjestimično je bilo vidljivo u zemlji, gdje se radilo o manjim kamenim fragmentima sa jednim prepoznatljivim nišanom u obliku stele / preslice. Nisu uočeni nišani sa natpisima / tarihima”, istakli su iz Zavičajnog muzeja Visoko te poručili da će projekat uskoro biti prezentovan javnosti.
PROJEKAT PODRŽAVA MINISTARSTVO ZA OBRAZOVANJE, NAUKU, KULTURU I SPORT ZDK
