Januara 1983. godine u Bosanskom narodnom pozorištu Zenica izvedena je predstava „Medeja“ u režiji Zorana Ristovića, a protekle subote, četrdeset jednu godinu kasnije, publika je mogla na velikoj sceni pogledati istu dramu u režiji Stevana Bodrože.
Feme fatale
Umjetnička rukovoditeljica BNP-a Lajla Kaikčija kaže da ono što je napisano prije 2.000 godina i dalje pobuđuje i interes i korespondira s ovim vremenom, jer upućuje poziv na promišljanje i o prošlosti i o sadašnjosti, odnosno pokazuje koliko toga se nije promijenilo u ljudskoj prirodi. Istakla je da je „Medeja“ specifičan i hrabar rediteljski i glumački izbor, ali i izbor Kuće, jer je danas rijetka prilika da se u bh. pozorištima radi antički tekst.
Prema riječima režisera, ovo je komad koji poseže za vanvremenskim temama koje nadilaze kontekst u kojem je ta drama nastala i koje se protežu svojom snagom i porukom u vremenu u kojem živimo.
U predstavi igraju: Lana Delić (Medeja), Nusmir Muharemović (Jason), Faketa Salihbegović-Avdagić (dadilja), Saša Handžić (Kreont), Benjamin Bajramović (Egej), Siniša Vidović (učitelj), Sabina Kulenović (glasnica), Snežana Vidović i Selma Mehanović (Korićanke), Muhamed Jusić, Osman Efendić i Alem Hamzić (djeca).
– Euripidova Medeja uvek je bila simbol strasti i osvete. Ona je nesposobna da se pomiri s nepravdom koja joj je učinjena, s prestankom Jasonove ljubavi prema njoj, s pitanjem da li je njegova ljubav ikada bila iskrena ili samo maska pritvornosti i koristi. Iz svega toga izranja i Medeja kao osvetnica, decoubica, Medeja, kao jedan od najstrašnijih i najpotresnijih likova dramske književnosti, žena koja uništava sam život koji je stvorila, donela na ovaj svet, jer ne može imati emotivni život s čovekom kog voli i koji je ostavlja. Ali danas je nezaobilazan, u tumačenju i aktuelizaciji ovog dela, motiv da je Medeja varvarka, da je došla iz Kolhide, daleke, mitske, neznabožačke zemlje, da pokuša da se uklopi u tzv. civilizovani svet njenog muža. I tada kao i sada, pri pomisli na tolike „savremene“ Medeje za kojima ćemo u postavci tragati, ona je neuklopljena, samim svojim rođenjem nepripadajuća sredini u kojoj se obrela -kaže, između ostalog, Bodroža.
Medeja, osim što je naslovna uloga jedne od najpoznatijih antičkih tragedija i kontroverzan akter nekolicine mitova, predmet je i brojnih psiholoških, socioloških i književnih studija. Feme fatale, čedomorka, varvarkinja, čarobnica, neki su od opisa koji se mogu sresti uz njeno ime. Medeja je u isto vrijeme feministička ikona koja na najbizarnije načine odbacuje sve od strane društva nametnute uloge, i primjer razvoja psihopatskog poremećaja ličnosti, uslijed emotivnih trauma, koji može dovesti do najstrašnijih zločina. Medeja je i primjer prepuštanja prevelikoj ljubavi i strasti, povrijeđenog ega i ženskog slomljenog srca uslijed muškarčeve okrutnosti i neosjetljivosti.
Težak proces
– Sve ono što sam ja mislila o Medeji je jako malo u odnosu na ono kad je krenete studirati, kad krenete iz njenog lika, ne mene Lane, da opravdavate njene postupke. Ideja da zbog ljubavi i želje da rani muža, ubije ono što ona najviše voli, najviše mi je izazivalo i grčeve i bol i tražila sam opravdanja i načine kako to da uradim. To je žena koja je puno radila za tog muškarca, koja je kao nagradu za sve što je uradila dobila odlazak njene najveće ljubavi. Jako težak proces, puno kopanja po sebi, puno sam naučila o sebi. Naučila sam šta ne znam, šta znam o glumi, o partnerima… Tako da je inspirativno, moćno, jako, jedva čekam premijeru… Čini mi se da smo svi zajedno uspjeli napraviti Medeju kakva bi ona mogla biti i danas, a i prije dvije hiljade godina -kaže Lana Delić koja tumači naslovnu ulogu u predstavi.
